Nadwrażliwość to jedna z przyczyn pojawiania się pacjentów w naszych gabinetach, ale czym ona właściwie jest ?
Według teorii hydrodynamicznej pod wpływem działania bodźca, na skutek zmiany ciśnienia, zmienia się przepływ płynu kanalikowego. Tym samym pobudzane są zakończenia włókien nerwowych, które odpowiadają za reakcje bólowe
Wrażliwa zębina posiada 8-krotnie więcej otwartych kanalików zębinowych o 2-krotnie szerszym przekroju w porównaniu do zębiny o normalnej wrażliwości. Podwojenie średnicy powoduje 16-krotnie zwiększenie przepływu płynu co przyczynia się do powstania bólu u pacjentów. To odsłonięcie kanalików zębinowych jest bezpośrednią przyczyną nadwrażliwości.
Kiedy i u kogo powstaje nadwrażliwość?
Według badań epidemiologicznych z tym schorzeniem mierzy się od 3,8 do 74% populacji dorosłych pacjentów na świecie. Nadwrażliwość zębiny powstaje najczęściej u osób z chorobami przyzębia i/lub z obecnością ubytków niepróchnicowego pochodzenia. Jakie to ubytki? Małe przypomnienie….
Abrazja:
- otarcia przy uzupełnieniach protetycznych
- nawykowe (obgryzanie paznokci, zaciskanie, zgrzytanie, najczęściej na skutek stresu, oddychanie przez usta)
- nieprawidłowe, agresywne mycie zębów przy użyciu nieprawidłowych narzędzi.
Abfrakcja
- występuje u osób z nieprawidłowym zgryzem lub/i nieprawidłową budową zębów, a także brakami zębowymi. Występowanie tzw. węzła urazowego sprawia, że siły żucia rozkładają się w nieprawidłowy sposób i skutkują powstawaniem ubytków przyszyjkowych.
Erozja
agresywna forma utraty szkliwa, pochodzenia chemicznego.
Dzielimy na dwie grupy: egzo- i endogenne.
Endogenne – główne przyczyny to:
- refluks
- wymioty (bulimia, anoreksja, kobiety w ciąży)
Egzogenne:
Normalnie w naszej ,, zdrowej,, ślinie występuje wapń i fosforany, które mają za zadanie zamykać nasze kanaliki zębowe, hamować i złagadzać reakcje na bodźce. Istnieją jednak czynniki zaburzające tę funkcję śliny, jak:
- spożywanie kwaśnych napojów (soki z cytrusów pH 3,2 -3,7; Coca-Cola pH 2,6 ; wino pH 3,7; kawa pH 4, piwo pH 2,5)
- dieta bogata w cukry (sprzyja namnażaniu się bakterii, co może prowadzić do cofania się dziąseł i odsłonić wrażliwe obszary zębów)
- palenie papierosów, stosowanie płukanek z zawartością alkoholu
- terapie przeciwnowotworowe oraz duża grupa leków stosowana u pacjentów z innymi schorzeniami.
Jak walczyć z nadwrażliwością i jakich narzędzi używać?
,,Przecież myję zęby energicznie, żeby nic a nic nie zostało, potem płukanka (ta co tak mocno ,, wyżera,, wszystkie bakterie), wykałaczka, no i zawsze, jak poczuję ból po zjedzeniu czegoś słodkiego albo kwaśnego, biegnę umyć zęby.”
Brzmi znajomo? Dlatego tak ważne są instruktaże higieny dla pacjentów. Jako higienistki musimy ich pokierować, powiedzieć, co warto wybrać ze sklepowej czy aptecznej półki. Wyjąć naprzeciw temu, że w mediach na okrągło widzą reklamę ultrawybielającej pasty (z RDA powyżej 200) i sloganem ,, Myj zęby jak specjalista” za którą niekoniecznie stoi niezawodność a pijar danej firmy. Przekażmy więc rzetelną wiedzę, jak złagodzić dolegliwości.
Kluczową rolę w walce z nadwrażliwością odgrywają preparaty chemiczne.
- konieczna jest więc pasta na nadwrażliwość, stosowana na suchą szczoteczkę. Pasta powinna zawierać związki takie jak: fluorek cyny, hydroksoapatyt czy aminofluorek, a współczynnik RDA (ścieralność) musi wahać się między 30 a 50
- można zalecić preparat zwany ,,płynnym szkliwem”, zawierający fosfopeptyd kazeiny – amorficzny fosforan wapnia) np. GC Tooth Mousse/MI Paste Plus(tu dodatkowo pojawia się fluor) na okres min 2 – 3 miesięcy. W badaniach klinicznych z 2019r. uzyskał najlepszą skuteczność w zwalczaniu dolegliwości bólowych obnażonej zębiny
- szczoteczki z miękkim włosiem
- higiena jamy ustnej wzbogacona o nić dentystyczną, płukankę na nadwrażliwość
- zalecenie, aby nie myć zębów zaraz po spożyciu kwaśnych pokarmów czy napojów (należy odczekać od 30 min. do 1h)
- zachęcić do systematycznych wizyt higienizacyjnych wraz z fluoryzacją oraz kontroli u dentysty.
I pamiętajcie! Diagnozę o nadwrażliwości można postawić dopiero po wykluczeniu wszystkich innych schorzeń, które mogą dawać podobne objawy takie jak tkliwość pozabiegowa, próchnica, zapalenie miazgi, nieszczelne wypełnienia, pęknięcie zęba oraz zaburzenia w stawie skroniowo-żuchwowym.
Źródła
http://www.protetstomatol.pl/?fbclid=IwAR1u8Cwcy0bs2fIJ_hfDVFVFzl973vOiGK4ITIeD3Qp5DAk4QF3CwegzTXU
Źródła zdjęć
shop-dent.pl
domowystomatolog.pl
Marta Leśna
Katarzyna Brzeska